TY - JOUR ID - 241175 TI - بررسی تأثیر مولفه‌های ساختاری بر زیبایی‌شناسی غزل‌های حافظ JO - حافظ‌ پژوهی JA - JHP LA - fa SN - 2717-297X AU - حسام‌پور, سعید AD - دانشگاه شیراز Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 0 IS - 2 SP - 1 EP - 16 KW - آشنایی‌زدایی KW - تنوع KW - خرده‌روایت KW - زیبایی‌شناسی‌غزل حافظ KW - ساختار تقابلی KW - طنز حافظ DO - N2 - یکی از بحث­برانگیزترین و جذاب­ترین موضوعات مطرح­شده در میان پژوهشگران و فیلسوفان، بی­تردید زیبایی و زیبایی­شناسی بوده است؛ موضوعی که بسیار لغزنده، سیال و مبهم است و ارایه­ی تعریفی روشن از آن، سخت دشوار. این پژوهش بر آن است که برخی از جنبه­های زیبایی‌شناسی شعر حافظ را با تأکید بر جنبه­های ساختاری، مانند تنوع، روایت‌پردازی، آشنایی‌زادیی و طنزپردازی و... بررسی و تحلیل کند. حافظ با هوشمندی و دریافت ژرف شرایط فرهنگی، اجتماعی و... توانسته به­گونه­ای از امکانات گوناگون ساختاری و زبانی بهره­گیرد که مخاطبانش با بسته­ای از لذت­های ناب در یک اثر روبه‌رو شوند و ارتباطی شیرین و جذاب با آن برقرارکنند. حافظ برای این کار، با توجه به نیاز انسان به تنوع، روایت­مندی، برجسته­کردن تقابل با صاحبان قدرت (دینی و مادی) و آشنایی­زدایی از مفاهیم و مضامین، با زبانی طنزگونه این زیبایی را دو چندان کرده است. همچنین آمیختگی فضای حماسی، تعلیمی، مادی، معنوی، شوخی و طنز و جدی و بهره­گیری هم­زمان با کاربست طنز، خلق شخصیت­هایی متفاوت که تمام خط­های قرمز زمان خود را بشکنند و از ذهنیت ما ایرانی‌ها آشنایی‌زدایی کنند، از مباحث مهم در حوزه‌ی زیبایی‌شناسی شعر حافظ است. حافظ سخن خود را در ساختاری تقابلی تدوین کرده است؛ تقابلی که ساختارگرایان  آن را اصل و اساس بسیاری از روایت‌های کوچک و بزرگ حاضر در زندگی انسان می‌دانند. این نگاه روایی، همراه با دیگر عناصر پیش­گفته، باعث می‌شود که افراد با دانش کمتر، از خواندن سطح شعر حافظ لذت ببرند و افراد فرهیخته‌تر با فرورفتن در عمق آن بیشتر بهره­مند گردند؛ بنابراین این لذت برای همه است و متعلق به یک زمان خاص نیست. این لذت، گویی جاودانی است و به‌گونه‌های مختلف خودش را بازسازی می‌کند و زایش دارد. UR - https://jhp.hafezstudies.com/article_241175.html L1 - ER -