تحلیل و بررسی غنازدایی کمّی و کیفی در ترجمه‌هایی از دیوان حافظ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ارومیه

2 استادیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شیراز

چکیده

شاهکارهای ادبیات فارسی همواره در کانون توجه ادیبان و پژوهشگران دیگرزبان‌ها بوده ‌است. دیوان حافظ بارها به زبان‌های متعدد ترجمه شده ‌است. بررسی و تحلیل نوع نگرش مترجمان، صحـت‌وسقم برداشت‌های آنان از متون ادبی و شعری و نوع انتقال آن به مخاطبان زبان مقصد، یکی از مجال‌های پژوهش است. نظریاتی متنوع در حوزه‌ی ترجمه‌ی متون ادبی وجود دارد که یکی از آن‌ها نظریه‌ی تحریف متن آنتوان برمن است که مؤلفه‌هایی فراوان برای تحلیل ترجمه ارائه کرده ‌است. در این مقاله به بررسی غنازدایی کمّی و غنازدایی کیفی پرداختیم و بیت‌هایی از دیوان حافظ را به‌همراه ترجمه‌هایی از آن، ذکر و دو مؤلفه را در آن بیت‌ها بررسی کرده‌ایم. به‌اجمال می‌توان گفت غنازدایی کمّی و کیفی آنتوان برمن، بیشتر مربوط به ترادف و انتقال امانت‌دارانه‌ی لحن و بار معنایی واژگانِ متن مبدأ در زبان مقصد است. بسیار کمال‌گرایانه می‌نماید که مترجمان بتوانند اشعار را چنان بی‌کم‌وکاست ترجمه کنند که زیبایی‌های لفظی و معنوی به مخاطبان زبان مقصد منتقل شود و این دشواری به‌ویژه در عرصه‌ی ترجمه‌ی متون شعری بیشتر دیده‌ می‌شود. از آن دشوارتر، شعر حافظ است که برای مخاطبان زبان فارسی هم همواره معماگون و رازآلود است.

کلیدواژه‌ها

  • تاریخ دریافت: 01 اسفند 1400
  • تاریخ بازنگری: 31 مرداد 1401
  • تاریخ پذیرش: 16 مهر 1401