نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• رحیم کوشش شبستری

* دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه ارومیه

چکیده

دنیای ادبیات، با آنکه، به‌ظاهر، شباهت‌هایی بسیار با دنیای واقعی دارد، بسیار با آن متفاوت است؛ به همین دلیل، منطقی خاص بر ادبیات حاکم است که از جهات بسیار و در مواردی فراوان، با منطق علمی و ارسطویی، متفاوت به نظر می‌آید و می‌توان از آن، به‌صورت عام، به «منطق ادبی» و به‌صورت خاص، به «منطق شعری» تعبیر کرد. نگارنده، در این گفتار، تلاش خواهد کرد با تکیه بر همین منطق که مبتنی بر روابط دقیق ساختاری و اصول و مبانی زیبایی‌شناختی است، تاآنجاکه می‌تواند، راه رسیدن به معانی و مفاهیم درست و دقیق اشعار حافظ را هموارتر کند و با ذکر نمونه‌هایی از دیوان خواجه، از خطاهایی فاحش که بعضی از شارحان، به دلیل بی‌توجهی به این منطق، به آن‌ها دچار شده‌اند، پرده بردارد.

کلیدواژه‌ها

• زبان تصویر
• محور جانشینی
• محور هم‌نشینی
• منطق شعری