نگاهی دیگر به زندگی حافظ (نقدی بر کتاب« زندگی حافظ شیرازی بر پایه ی اشعار نشانه دار تاریخی دیوان» نوشته منصور پایمرد)
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
گروه ادبیات فارسی.دانشکده ادبیات و علوم انسانی.دانشگاه ارومیه
چکیده
زندگی‌نامة شاعران ایران برای کسانی که در جستجوی نقطه‌های پیوند حیات فردی شعرا با آثار آنهاست از اهمیت فراوانی برخوردار است. در گذشتة دور و دراز ادبیات فارسی، خویشکاری ثبت احوال شعرا بر عهدة تذکره نویسان بوده است. با عنایت به اینکه این تذکره نویسان دقت کافی در ثبت احوال شعرا نداشتند و برای بزرگ‌نمایی آنان دست به دامن افسانه‌هایی می‌شدند که حکم کلیشه در گزارش احوال شعرا را داشت، برای پژوهندگان امروزی جدا کردن درست و نادرست و افسانه و حقیقت از آثار تذکره نویسان تبدیل به مشکلی ناگشودنی شده است. مطالعة تذکره‌های شعرا به تجربه نشان داده است که هرچه مقام شاعر بالاتر، حجم افسانه پردازی در حق آنها هم بیشتر بوده است. یکی از این شاعران که حسب عظمت مقام و تعالی مفاهیم و حسن بیان و زبان، شرح حال مستند و قابل پذیرشی از او ثبت نشده حافظ شیرازی است. مشکل در مورد او، آن گاه دو چندان می‌شود که خود اورا هم در ثبت کمترین آگاهی در خصوص زندگی فردی‌اش متعمّد می‌یابیم. با وجود انتشار چند اثر در مورد بررسی احوال حافظ، یکی از آثاری که در سال1398 منتشر شد کتاب« زندگی حافظ شیرازی» از منصور پایمرد است که در این مقال به بررسی ونقد آن خواهیم پرداخت. این کتاب در کنار محسنات زیادی که دارد آنجا دچار مشکل شده است که خواه یا ناخواه پای استنباط ایشان به سوی اعمال سلیقه و ذوق فردی‌شان کشیده شده است.
کلیدواژه‌ها
- تاریخ دریافت: 19 خرداد 1402
- تاریخ پذیرش: 11 تیر 1402