هم سویی فرم خط با معنی شعر در اشعار حافظ با توجه به رسم الخط زمانه شاعر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

آموزش و پرورش

چکیده

به جرات می‌توان گفت اشعار هیچ شاعری به اندازه شعر پر رمز و راز حافظ از زوایای متعدد مورد بررسی و تحلیل قرار نگرفته است چه در موضوعاتی مرتبط و نزدیک به حیطه شعر و ادب و چه در مواردی بعید و عجیب.
یکی از موضوعاتی که می‌توان در توجه و تعمق به شعر حافظ بدان پرداخت بررسی احتمال هماهنگی فرم و هندسه خط با معنی و مفهوم آن است. در این راستا طبیعتا باید به رسم الخط رایج در زمانه شاعر مراجعه نمود . شاید یکی از دلایل جلب نظر نکردن و پیگیری نشدن این موضوع، تایپ و کتابت و چاپ اشعار حافظ با فونت ها و خطوطی غیراز رسم ‌الخط زمانه شاعر باشد.
استفاده از شکل حروف در تشبیهات و تصویرسازی‌های اکثر شعرا سابقه داشته است، اما کشف هماهنگی هندسه حروف و کلمات و عبارات جهت تقویت تصویرسازی و تصورسازی مفهوم شعر، محتاج تحقیق و تامل بیشتری است. این اتفاق ممکن است حاصل اشراف شاعر نسبت به رسم الخط های موجود بوده و یا صرفاً با ذوق کاتب خوشنویس اعمال گردیده باشد.
بدیهی است این نوشتار با وجود مقدمات و توضیحات و ارائه نمونه های متعدد، به منظور اثبات خوشنویس بودن و یا تمایلات آگاهانه گرافیکی حافظ عرضه نشده و صرفاً فتح بابی است جهت غواصی اهل ذوق و هنر در دریای عمیق شعر حافظ.

کلیدواژه‌ها

  • تاریخ دریافت: 09 دی 1400
  • تاریخ بازنگری: 29 اردیبهشت 1402
  • تاریخ پذیرش: 02 خرداد 1402