نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

• سپیده موسوی

صدا و سیما

چکیده

چکیده
حافظ را آیینه و حافظه جامعه ایران دانسته‌اند. در شعر او ردپای برخی باورها و نیز علوم رایج زمانه دیده می‌شود که کشف و دریافت آن‌ها، منوط به داشتن حجم مطلوبی از دانش نسبت به آنهاست. یکی از این مضامین که کاربرد پنهان و آشکار دلچسبی دارد و در خلق تصویرهای ادبی و القای مفهوم موردنظر گوینده مؤثر واقع شده، اشارات مربوط به سحر و جادو است. نویسنده در این مقاله پس از تعریف و توضیح اصطلاحات سحر و جادو و پیشینه‌ی بازتاب آن در فرهنگ ایران، قرآن و نیز شعر فارسی، اشارات مربوط به آن را که در دیوان حافظ انعکاس یافته استخراج کرده است. این انعکاس یا به لحاظ لغوی و یا به لحاظ تصویر برخی اعمال جادوانه نظیر نعل در آتش افکندن، چشم زخم زدن، خواب بستن، به تار مو بستن، فسون دمیدن به کار رفته‌اند. علاوه بر این ها می‌توان برخی شواهد دال بر جلوگیری از سحر را نظیر اسفند دود کردن و داشتن حرز و تعویذ را هم در شعر حافظ به دست داد.

کلیدواژه‌ها

• حافظ
• سحر
• جادو