نگاهی به پیوند هنر خوشنویسی و چاپ دیوان حافظ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

انجمن خوشنویسان شیراز

چکیده

هنر خوشنویسی با شعر و ادب فارسی پیوندی ناگسستنی دارد؛ در این میان همزمانی تکوین عروس خطوط اسلامی، خط نستعلیق، با اعتلای دل‌انگیزترین و ماندگارترین قالب‌های شعر فارسی، غزل در دیوان سرآمد غزلسرایان در ادب فارسی، حافظ شیرازی، تقارنی سخت میمون و معنادار است. جستار حاضر که موضوع آن، بررسی دیوان‌های خوشنویسی و چاپ شدۀ حافظ است، در چند بخش ارائه می‌شود: نخست، مقدمه‌ای بر جایگاه کتابت در تمدن اسلامی، سپس، نظری اجمالی بر پیشینۀ هنر خوشنویسی، بعد از آن، عصر حافظ و هنر خوشنویسی و بالاخره صنعت چاپ و دیوان حافظ مباحث آغازین این پژوهش را تشکیل می‌دهد. در بخش اصلی، نخست از اولین دیوان‌های حافظ که مقارن با پادشاهی محمدشاه قاجار(1224-1264ه. ق) خوشنویسی و در شبه قاره هند منتشر شده‌اند، سخن می‌رود. سپس به دیوان حافظ در قرن اخیر، سدۀ چهاردهم هجری شمسی پرداخته می‌شود که خود دو بخش را در برمی‌گیرد: نخست از آغاز تا پایان نیمۀ اول قرن چهاردهم که آثاری انگشت شمار، قابل ذکر است؛ سپس از دهۀ 60 تا پایان دهۀ 90 که رونق و رواج خوشنویسی و چاپ دیوان حافظ، هم از نظر کمّی و هم از بُعد کیفی چشمگیر است

کلیدواژه‌ها

  • تاریخ دریافت: 16 اردیبهشت 1402
  • تاریخ بازنگری: 09 خرداد 1402
  • تاریخ پذیرش: 04 تیر 1402